مقایسه اثر برخی محرک‌های ایمنی و عصاره‌های گیاهی بر فاکتورهای رشد و مقاومت ماهی برزم در برابر استرس‌های محیطی

    در این تحقیق اثرات تحریک رشد و افزایش مقاومت در برابر برخی استرس‌های محیطی (تراکم، حمل و نقل و عفونت باکتریایی) به دنبال تجویز برخی محرک‌های ایمنی (لوامیزول، ارگوسان، ویتامین C) و عصاره‌های گیاهی (سرخارگل، آلوئه ورا، دارواش و سیاه دانه) در ماهی برزم مورد بررسی قرار گرفت.  بدین منظور 1200 قطعه بچه ماهی‌های برزم (با وزن متوسط ١٢/٠±٩/١ گرم) به 8 تیمار در سه تکرار تقسیم گردیدند.  خوراک ماهی‌ها در هر تیمار با محرک ایمنی مربوطه غنی شده و به مدت 6 هفته ماهی‌ها با این خوراک‌ها تغذیه گردیدند.  تلفات ماهی‌ها در طول دوره، وزن متوسط ابتدا و انتهای دوره و میزان خوراک مصرفی در هر تیمار اندازه‌گیری و ثبت گردید.  در انتهای دوره تست استرس تراکم، استرس حمل و نقل و چالش با باکتری زنده آئروموناس هیدروفیلا در مورد هر تیمار انجام گرفت.  نتایج مشخص ساخت که در تیمارهای لوامیزول، ارگوسان، ویتامین C، سرخارگل، آلوئه‌ورا و دارواش فاکتورهای رشد، شامل نرخ رشد ویژه (SGR)، درصد افزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی، به طور معنی‌داری نسبت به تیمار شاهد بهبود یافته است (05/0P<)، در صورتی که عصاره سیاه دانه تاثیری در فاکتورهای رشد ماهی برزم نداشت (05/0P>).  در مورد تلفات بعد از چالش با باکتری زنده آئروموناس هیدروفیلا نیز تیمارهای ارگوسان، سرخارگل و دارواش کمترین تلفات را داشتند، البته به جز تیمار سیاه دانه و ویتامین C، تلفات در بقیه تیمارها به طور معنی‌داری نسبت به گروه شاهد کاهش یافته بود (05/0P<).  تلفات حاصل از استرس تراکم نیز در تمام تیمارها به جز تیمار سیاه دانه و ویتامین C کاهش معنی‌داری نسبت به کنترل داشت (05/0P<).  تفاوت معنی‌داری در تلفات طول دوره و تلفات تست استرس در هیچکدام از تیمارها نسبت به تیمار کنترل مشاهده نگردید (05/0P>).  به طور کلی می‌توان نتیجه گرفت که از عصاره‌های به کار رفته در این تحقیق، دارواش و سرخارگل اثرات تحریک رشد و ایمنی قابل رقابت با محرک‌های ایمنی پذیرفته شده‌ای مثل ارگوسان و لوامیزول داشته و می‌توان از آنها به عنوان محرک‌های ایمنی در آبزیان استفاده نمود.